Gitaarsnaren vervangen? Stappenplan & tips | Gitaar Guide (2024)

Ik weet het nog goed: de snaren van mijn allereerste akoestische gitaar waren toe aan vervanging, omdat de klank sterk was afgenomen, en de snaren begonnen te roesten. Ik vroeg me af of ik nou terug naar de gitaarwinkel moest. Na wat online research gedaan te hebben, besloot ik de stoute schoenen aan te trekken en met een setje nieuwe snaren in de aanslag, zelf een poging te wagen. In dit artikel geef ik antwoord op al jouw vragen over het vervangen van gitaarsnaren en help ik jou stap voor stap (en geef ik je handige tips) de meest belangrijke en regelmatig terugkerende onderhoudsbeurt van jouw gitaar uit te voeren.

Let op: in deze handleiding ga ik uit van het vervangen van een akoestische western gitaar met stalen snaren. Voor een elektrische gitaar of een spaanse gitaar met nylon snaren gelden veelal dezelfde stappen, alleen wijkt het vast zetten van de nieuwe snaren af.

Stap 1: zorg voor een fijne werkplek en bereid je goed voor

Het is raadzaam om de gitaar op een vlakke ondergrond te leggen. Bij voorkeur met een matje of iets anders anti slip: zo voorkom je krassen en dat de gitaar heen en weer schuift tijdens het vervangen van de snaren. Verder leg ik zelf altijd een kussentje onder de hals van de gitaar, zodat de headstock wat omhoog komt te liggen en ik gemakkelijk bij de stemmechanieken kan. Je hebt hier ook speciale producten voor, mocht je echt all the way willen gaan, maar een kussen of een opgerolde trui werken prima.

Wat heb ik nodig om mijn gitaarsnaren te vervangen?

• Setje nieuwe snaren
• Tang
• Pluisvrije of microfiber doek
• Stemapparaat

Optioneel:

• Gitaaronderhoudsmiddelen
• Snaarwinder
• Brugpin puller

Deze eerste keer kun je het eens proberen zonder optionele hulpmiddelen, maar overweeg je toch het jezelf zo makkelijk mogelijk te maken? Schaf dan bijvoorbeeld een complete onderhoudsset voor een akoestische gitaar aan.

Zorg er verder voor dat je al je benodigdheden bij de hand hebt voordat je aan de volgende stap begint.

Stap 2: verwijder de oude snaren

Voordat je straks die blinkende nieuwe strings op je gitaar plaatst, moeten die oude verroeste snaren er eerst af. Er wordt aangeraden niet alle snaren tegelijk los te halen. Dit zou zijn om te voorkomen dat de spanning die op de hals staat los komt. Ik haal ze er zelf wel altijd af. Ooit eens van een luthier gehoord dat dit verhaal een mythe is en je gerust alle snaren tegelijk kunt verwijderen. Volgens hem heeft hout de eigenschap terug in vorm te willen komen en is het geen probleem om de spanning er even van los te halen.

Draai alle stemmechanieken los, zodat de spanning van de snaren af gaat. Draai zover door totdat je de snaren met je hand los kunt halen en verwijderen. Let op: stalen snaren kunnen erg scherp zijn (helemaal wanneer deze zijn afgeknipt) dus pas op dat je je handen niet openhaalt!

Afhankelijk van je type gitaar, zijn er verschillende manieren waarop gitaarsnaren bevestigd zijn. Bij klassieke en Spaanse gitaren zijn snaren meestal aan zowel stemmechaniek als brug vastgeknoopt. Bij westerngitaren zijn snaren meestal onder de brug bevestigd met brugpinnen. Deze moet je eerst loswippen, nadat de spanning van de snaren af is. Wil dit niet direct lukken? Probeer dan de snaar verder in het gat onder de pin te duwen, zodat deze niet meer klem zit met de pin. Bij de wat dunnere snaren kan het zijn dat de pin erg strak in het gat zit. Je kunt deze voorzichtig met een plat voorwerp, een muntje bijvoorbeeld, loswippen of hier een tangetje voor gebruiken. Op sommige snaarwinders zit een speciaal hulpstuk, maar er zijn ook aparte tools voor (meer hierover straks). Pas wel op dat je niet uitschiet en zo de toplaag van je gitaar body vernield!

Stap 3: reinig de body, headstock en toetsen van je gitaar

Dit is geen ultieme must, maar wél de uitgerekende kans om zowel de body, toetsen, frets als headstock van de gitaar van een schoonmaakbeurt te voorzien: nu de snaren er allemaal af zijn – er vanuitgaande dat je ze niet 1 voor 1 bent gaan vervangen – kun je overal namelijk gemakkelijk bij. Dit geldt met name voor de toetsen en frets van je gitaar.

Neem een pluisvrije of microfiber doek en neem de gitaar in zijn geheel af, zodat deze stof- en vetvrij wordt. Als alle snaren eraf zijn, zie ik vaak mijn kans schoon om de fretboard te behandelen met een smeermiddel. Er zijn veel verschillende onderhoudsmiddelen verkrijgbaar, waaronder Dunlop 6554 Formula 65 Fretboard Ultimate Lemon Oil, die er voor zorgt dat de oorspronkelijke glans van het onbewerkte hout terugkomt én brengt tevens een beschermlaagje aan tegen vet en vuil. Let wel op: gitaren met een esdoorn (maple) hals mogen niet met dit middel worden behandeld!

Zie je door de bomen het bos niet meer, dan kun je er natuurlijk ook voor kiezen een compleet onderhoudsset voor je akoestische gitaar te kopen. Dan beschik je gelijk over alle tools die je nodig hebt voor het vervangen van de snaren op je gitaar.

Stap 4: plaats de nieuwe snaren op je gitaar

Als je dit nog niet hebt gedaan, open dan nu het nieuwe setje snaren. Als het goed is, zitten de snaren los in een zakje waarop staat welke snaar het is (E, A, D, G, B of E) of hebben de uiteinden van de snaren elk een eigen kleur en staat op de verpakking welke snaar bij welke kleur hoort.

Uitgaande van dat het om een dreadnought gitaar met brugpennen gaat, ga hetzelfde te werk als hoe je de brugpennen in stap 2 hebt verwijdert, alleen in tegengestelde richting: zorg ervoor dat de snaar in het groefje van de brugpen valt, trek de snaar vast en druk de brugpen tegelijkertijd krachtig vast in de body van je gitaar.

Leg de snaar vervolgens over de brug heen en plaats hem over de topkam heen. Houd de snaar vast met je duim ter hoogte van de eerste fret, zodat hij op zijn plek blijft wanneer je hem in het gaatje van het asje in de stemmechaniek plaatst. Trek de snaar door het gaatje heen, zover dat er nog genoeg lengte over blijft om hem 1 tot 2 keer om het asje heen te draaien. Draai het uiteinde tegen de draairichting in om het asje. Haal vervolgens het uiteinde onder den snaar door en buig hem terug in tegenovergestelde richting. Dit is wat ingewikkeld om zo te lezen, maar bekijk het maar in onderstaande video.

Tip: om wrijving tussen de snaren en topkam te voorkomen, kun je met een grijs potlood de groeven bedekken. De graffet in het potlood werkt namelijk als smeermiddel. Wees wel spaarzaam: 2 of 3 streepjes zijn meer dan voldoende. Teveel potlood kan er voor zorgen dat de snaren dof gaan klinken, en dat is nou juist niet de bedoeling.

Wanneer de snaren allemaal op de gitaar zijn geplaatst, knip je het overschot aan snaren af met een tang. Buig vervolgens de stukjes die nog overblijven naar beneden toe, om te voorkomen dat je later per ongeluk je o zo kostbare vingers openhaalt: je vingers moeten natuurlijk in topconditie blijven om plezier in gitaarspelen te behouden.

Stap 5: stem je gitaar

Nu de nieuwe snaren op je gitaar zitten, hoor je als het goed is al direct verschil in klank! Nieuwe snaren klinken vol en helder. Alleen, om écht te zorgen voor een mooi geluid, moet je uiteraard eerst je gitaar stemmen. Het makkelijkste is om daarvoor een stemapparaat te gebruiken, maar het is ook zeker nuttig om op gehoor de e snaar te leren stemmen en de rest op basis hiervan zelfstandig te stemmen. Een handig ezelsbruggetje om de standaard stemming (EADGBE) te onthouden is: Een Aap Die Geen Bananen Eet.

Nadat je elke snaar hebt gestemd, kan zijn dat je ze nog een aantal keer bij moet stemmen. Ik merk zelf vaak dat, wanneer de gitaar volledig in tune is, een eerder gestemde snaar weer ontstemd is. Dit duurt, als het goed is, niet al te lang. Laat je stemapparaat gewoon nog even aan, blijf spelen en check zo nu en dan of alles nog naar behoren klinkt.

Kortom: zijn jouw gitaarsnaren aan vervanging toe? Met bovenstaande stappen heb je alle tips en tricks die je nodig hebt om jouw snaren te vervangen. Heb je nog steeds vragen over het vervangen van snaren, of wil je alles nog eens stap voor stap bekijken? Bekijk dan nog eens op je gemak onderstaande video en lees daar onder de veelgestelde vragen.

Veelgestelde vragen